Lefkoşa Türk Belediyesi’nin çağdaş ve çok fonksiyonlu bir otobüs terminali, yeni bir kentsel çekim merkezi ve bunlarla bütünleşen kültür-sanat odaklı açık ve kapalı kamusal alanlar oluşturmak hedefiyle yola çıktığı Terminal Bölgesi Yenileme ve İyileştirme Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi tanıtım toplantıları tamamlandı.
LTB ile DAÜ arasında imzalanmış olan protokol kapsamında DAÜ Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi (Kent-AG) iş birliği ve katkılarıyla hazırlanan projenin bir kısmı tasarlandı, diğer bir kısmının ise tasarla-yap-işlet-devret modeli ihale yoluyla Lefkoşa’ya kazandırılması öngörülüyor.
Projenin geldiği aşamaya ilişkin bilgilendirmede bulunmak, katılımcı ve şeffaf bir süreçle görüş ve önerileri alıp soruları cevaplamak amacı ile yapılan toplantılarda meslek odaları, birlik temsilcileri, ekonomik örgütler, toplu taşıma sektöründeki temsilciler ve Lefkoşalılar ile bir araya gelindi. LTB Başkanı Mehmet Harmancı ve Lefkoşa Belediye Tiyatrosu kurucularından Yaşar Ersoy’un görüş ve düşüncelerini paylaşmasının ardından, Doğu Akdeniz Üniversitesi Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi (DAÜ KENT-AG) üyesi Doç. Dr. Ercan Hoşkara tarafından da projenin mimari ve teknik kısımlarına ilişkin sunum gerçekleştirildi.
LTB Başkanı Harmancı: “Katılımcı bir süreç ile ortak aklı bularak çalıştık”
LTB Başkanı Mehmet Harmancı, projenin başkentin düzenli ve sürdürelebilir gelişimine katkı koyarak başkent için yeni bir kilometretaşını oluşturacağını vurguladı. DAÜ KENT-AG’nin uzman tasarım katkıları, yarım kalmış tiyatro binası mimarları Burhan Atun ve Cenk Atun’un görüşleri, Yaşar Ersoy’un tiyatro binasına dair vizyonu ve tarihsel süreçle ilgili bilgi ve deneyimleri, Ceren Etçi’nin projenin ekonomik ve mali boyutlarıyla ilgili uzman görüşleri, belediyenin farklı şubelerinin ortak çalışmaları ve Belediye Meclis üyelerinin görüş ve katkılarının bu projede harmanlandığını anlattı. Projenin hazırlık aşamalarında Şehir Planlama Dairesi ile meslek odaları ve birlik temsilcileri ile de görüşüldüğünü ifade eden Başkan Harmancı, böylece katılımcı, şeffaf ve ortak aklın yaratıldığı örnek bir sürecin izlendiğini kaydetti.
Başkan Harmancı sözlerini şöyle sürdürdü: “1980’li yılların ortasında Sayın Mustafa Akıncı terminal bölgesini inşa ettiğinde, kentin nüfusu ve ihtiyaçlarına göre oldukça donanımlı bir merkez yapılmıştı. Gelişen ve büyüyen başkent Lefkoşa’nın günümüz ihtiyaçlarına cevap verecek yeni bir terminal binası ile Lefkoşa İmar Planı’nda öngörüldüğü şekilde bu bölgede yeni bir kentsel çekim merkezi ve bununla bütünleşen işlevsel kamusal mekanlar oluşturulması gerektiğini 2014 yılında tespit ettik. Ve buna ilişkin projemiz de 2014 seçim kitapçığımızda yer aldı. Terminal alanının kullanım hakkına ilişkin beklediğimiz çok amaçlı kullanıma ilişkin değişikliği yaklaşık 6 senelik bir mücadelenin sonunda elde ettik ve böylece çalışmalarımızı hızlandırdık.
Ülkemizin akademisyenleri ile mimar ve mühendislerinin uzmanlık ve yaratıcılıklarına, iş insanlarımızın kapasite ve vizyonuna güveniyoruz
Bazı kesimler tüm süreçleri ülke dışında, yapılan adres teslim, adil olmayan ihale süreçleriyle ülkemiz akademisyenleri, mimarları ve mühendisleri ile bağlı bulundukları birliklerini yok sayma çabası gösterirken, LTB olarak ülke mimarlarımızın, mühendislerimizin, şehir plancılarımızın bilgi birikimlerine, vizyonlarına ve tecrübelerine güveniyoruz. İhale süreci yerli yatırımcılara açık olacak ve ihalenin başarı ile sonuçlanması halinde Kıbrıs Türk Mimar ve Mühendisler Odası’na kayıtlı mimar ve mühendislerimiz ile çalışmalar yapılacaktır. Büyük projeler büyük uğraş ve emek ister. Sürecin başarılı olması için meslek odalarımız ve Şehir Planlama Dairesi’nin hazırlık sürecinde olduğu gibi iş birliği göstermeye devam edeceğine yürekten inanıyorum.
Bu proje sayesinde sadece proje alanı değil bölgenin de yenilenmesi ve her anlamda gelişmesi sağlanacak. Cazibesini yitiren, kimliksizleşen ve ekonomik durgunluğa ebep olan alan atıl kamusal bina ve açık alanları, sürdürülebilirlik ilkelerine uygun bir şekilde kaliteli, sağlıklı, çevre dostu, güvenli ve halkın ihtiyaçlarına cevap veren kullanım alanlarına dönüştürülecek.
Yerel yönetim, üniversite, meslek odaları ve ekonomik örgütlerin ortak aklıyla kamusal kazanımları öncelik yapan böylesine büyük ve önemli bir projenin hem başkente hem de ülkemize kazandırılabileceğini göstereceğiz. Ülke tarihinde buna benzer bir boyutta tek kamusal ihale örneği olan Ercan Havaalanı kapsamında yaşanan olumsuzluklar, güvensizlik ve şaibe iddiaları herkesin bilgisindedir. Terminal Bölgesi Yenileme ve İyileştirme Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi ve hedeflediğimiz ihale aşaması, hem takip edilen şeffaf ve katılımcı süreçler hem de kamu menfaatini garanti altına alan kamu-özel işbirliği modeli ile ülkenin kalkınması ve onurlu duruşuna örnek olacaktır.
“Bugün tanıtılan bu proje Lefkoşa’nın ve bu ülkenin gelecek vizyonudur”
İhalenin başarılı olması durumunda Lefkoşa’da bir devrin kapanıp yeni bir devrin açılacağına vurgu yapan Harmancı, “Üzerine karanlık bulutların çöktüğü bir şehir devraldık. Lefkoşalıların güveni ve desteği ile şehrin o eski, o üzgün, o bitmiş zamanlarını artık geride bıraktık. Lefkoşa, küçük küçük adımlarla başladığı yeniden var olma mücadelesinde artık ülkeye örnek olacak daha büyük adımlar atmaya hazır.
Bu toplantıları gerçekleştirdiğimiz “Merkez Lefkoşa” geçmişin izlerini sildiğimiz ilk yapıdır. Geleceğin Lefkoşa’sını yaratacağımız proje ise Terminal Bölgesi Yenileme ve İyileştirme Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi’dir. Bu proje Lefkoşa’nın gelecek vizyonudur, ülkenin ekonomik kalkınma vizyonudur. Ülkemiz hem siyasi hem de ekonomik açıdan zor günler yaşıyor. Geleceğe dair kaygı ve umutsuzluk yaratılıyor. Daha önce “Umutsuz hisseden herkes mutlaka Merkez Lefkoşa’ya baksın; şüphesiz daha iyi bir geleceğin mümkün olduğunu bize gösteren bir pusuladır” demiştim. Terminal Bölgesi Yenileme ve İyileştirme Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi de bu ülkede kimseye el avuç açmadan, peşkeş ve ranta teslim olmadan, kendi kaynaklarımızı kendi vizyonumuz ve önceliklerimiz doğrultusunda ve yine kendi bilgi, beceri ve tecrübelerimizle ile birleştirerek farklı bir varoluş ve kalkınma ortamı yaratabileceğimiz gösterecek. Kaybettirilmeye çalışılan toplumsal özgüven ve özsaygıyı yeniden tahsis edecek. Bazıları bu proje ile ihale sürecinin olmaması için ellerinden geleni yapacaklar, siysasi engeller yaratacaklar. Tüm paydaşların katılımı ile hazırlanan bu projeye belediyemizin, meclis üyelerimizin, meslek odaları ile birliklerinin, yerli yatırımcıların, tabii ki Lefkoşalıların ve çalışanlarımızın sahip çıkacağını biliyoruz.”
“Lefkoşa’mıza 200 Milyon TL’lik Kamusal Yatırımı Kazandıracağız”
İlk olarak tiyatro binası, meydan ve katlı otopark tamamlanacak
Başkan Harmancı konuşmasında projenin kamusal yatırım anlamında yaratacağı kazanca ilişkinde bilgilendirmede bulundu. İhale kapsamında bölgede 10 milyon Sterlin yani yaklaşık 200 milyon TL kamusal yatırımı yapılacak. İhalenin önceliğinde Tiyatro binasının tamamlanması, meydan ve katlı otopark yer alıyor. Meydanda yapılacak amfi düzenlemesi açık hava sineması, açık hava tiyatrosu, konserler ve sokakta müzik gibi aktivitelerin yapılmasına olanak sağlayacak. Meydandaki ağaçlandırma ve yeşillendirme huzurlu dinlenme olanağı sağlarken, terminal alanını kültür-sanat meydanına bağlayacak. Başkentin ve ülkenin Kültür Sanat Sarayı’na dönüşecek atıl tiyatro binasında 500 kişilik büyük salon ile80 kişilik küçük salon, meydanda ise 1000 kişilik açık aktivite alanı yer alacak. Tiyatro binasında orkestra ve performans sanatları için çalışma alanları, bodrumda sahne atölyesi, müze, sahne sanatları için eğitim alanları ve idari ofisler bulunacak. Bina içinde Kent Kütüphanesi yer alacak.”
Ersoy: “Hazırlanan bu proje Düşten Gerçeğe” yapılan yolculuğun çok önemli bir adımıdır”
Lefkoşa Belediye Tiyatrosu kurucularından Yaşar Ersoy yaptığı konuşmada, ülkede yaşanan olumsuzluklara rağmen yurtseverlik bilinci ve sorumluluğuyla; katılımcılık ve şeffaflık ilkesi çerçevesinde iyileştirmek, geliştirmek için pes etmeden uğraş vermeye devam ettiklerini söyledi.
“1996 yılında bir düş gördüm. Bu düş, Başkent Lefkoşa’ya çağdaş kültür sanat vizyonu kazandıracak olan bir tiyatro-konser salonunu ve kültür merkezini kazandırmaktı. Bu düş kültür demokrasisinin özlemiydi. Bu düşü gerçekleştirmek için, mimar Burhan Atun, inşaat mühendisi Mehmet Aydın Öncülay, bana inanıa ve güvenenlerle birlikte büyük çaba ortaya koyduk.” diyen Ersoy, son 8 yıldır LTB Başkanı Mehmet Harmancı ile beraber çok uğraş verdiklerini vurguladı. Ersoy sözlerini şöyle sürdürdü:
“Gelinen aşamada Başkan Harmancı’nın düşüyle düşümüz birleşti. Ve DAÜ Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi’nin düşlerimize paydaş olmasıyla da Lefkoşa’ya çağdaş kentler içerisinde yer açacak olan “Lefkoşa Türk Belediyesi Terminal Bölgesi Kentsel Tasarım Projesi” oluşturuldu. Bugün bu çağdaş projeyi demokratik katılımcılık, şeffaflık ilkesiyle Lefkoşalılarla paylaşıyor ve onların öneri ve görüşlerine açıyoruz. “Düşten Gerçeğe” yapılan yolculuğun çok önemli bir adımıdır bugünkü buluşmamız. Yolumuz engellerle, zorluklarla dolu olsa da Başkent Lefkoşa namı diğer “Şeher”imiz ve insanımız için bu yolculuğun sonuna kadar gitmek hedefimizdir. Bu yolculukta en büyük desteğimizin ise Lefkoşalılar olacağına yürekten inanmaktayız.”
Doç. Dr. Ercan Hoşkara: “Büyük bir heyecan ve tutku ile çalıştık”
DAÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ercan Hoşkara tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, LTB Başkanı Mehmet Harmancı’ya bu projenin hazırlanmasında DAÜ Kent A-G ile iş birliği yaptığı için teşekkür etti. Üniversitelerin varlık nedenleri arasında araştırma ve geliştirme projeleri olduğuna vurgu yapan Hoşkara, bu projenin de Daü-Kent AG’nin çalışma kapsamları arasında yer aldığını ve tüm süreçte büyük bir heyecan ve tutku ile çalıştıklarını belirtti. Projenin hazırlanma sürecinde stratejik yönetim ve planlama yaklaşımı kullanıldığını kaydeden Hoşkara, 8 Ocak 2021 tarihinde ilk paydaş toplantısını yaptıklarını ve buradan alınan görüşlerle proje üzerinde çalışmaya devam ettiklerini, ardından da paydaşlarla düzenli görüşmeler ve fikir alışverişinde bulunarak uzlaşıya vardıklarını söyledi.
Proje için Şehir Planlama Dairesi’nden de planlama ön onay izni alındığını kaydeden Hoşkara, Proje tasarım ekibinde Prof. Dr. Şebnem Hoşkara, Mimar, Kentsel Tasarım Uzmanı, Doç. Dr. Nevter Zafer Cömert, Peyzaj Mimarı ve Kentsel Tasarımcı, Kentsel Morfoloji Uzmanı Doç. Dr. Ercan Hoşkara, Mimar, Sürdürülebilir Bina ve Yapım Uzmanı ve Proje Koordinatörü olarak yer aldığını belirtti. Projeye, Dr. Can Kara, Şehir Plancısı Cenk Atun, Mimar (Tiyatro Binası Müellifi) projeye danışmanlık yaptığını belirten Hoşkara, Projenin grafik sunumlarının ise Araştırma Görevlisi Amirhossein Karimizadeh ve öğrenci assistan Ufuk Şahutoğlu tarafından hazırlandığını söyledi.
“Proje alanı mevcut toplam 33 Bin metrekaredir”
“Proje alanı mevcut belediye binası, tiyatro binası ve terminal binası dahil olmak üzere toplam 33 Bin metrekaredir.” Diyen Hoşkara şunları kaydetti:
“Bu alanın 15.000 metrekaresi yeşil alan, meydan, yaya yolu olmak üzere kamusal açık alan olarak düzenlenecek. Ayrıca tasarla yap işlet devret ihale yöntemi ile yeni terminal binası ve mağaza, kafe-restoran, eğlence, otel ve ofis gibi fonksiyonları içeren karma kullanımlı bir merkez gerçekleştirilecek.Terminal alanı imar planının da öngördüğü gibi bir transfer istasyonu olarak çalışacak ve zemin katta ve bodrum katta, hem büyük hem de küçük otobüsler için yaklaşık 75 platform içerecektir. Tasarla- yap-işlet-devret yöntemi ile yapılacak ihalede, tekliflerin hem mimari tasarım yeterliliği hem de mali ve ekonomik yeterliliği şartnamede yer alacak bir puantaj sistemi ile değerlendirilecektir.
Tasarımı değerlendirecek teknik ekibin oluşumu, ihale tüzüğüne uygun olarak mimari proje yarışmalarında juri oluşu için kullanılan yönteme uygun olarak gerçekleştirilecektir. Bu bağlamda mimari proje yarışması ile ihale süreci birleştirilmiş olacak. Tasarım önerisi, yatırımcısı ile birlikte gelmiş olacak. Tiyatro binası yakın çevresi ve önünde yer alan kültür-sanat meydanı ise DAÜ Kent-AG tarafından tiyatro binası tasarım ekibinin danışmanlığı ile tasarlanmış ve ihaleyi kazanacak yatırımcı tarafından uygulanıp LTB’nin kullanımına devredilecektir.”